อุตสาหกรรมจังหวัดแพร่ เตรียมจัดทำประชามติออกใบอนุญาตทำเหมืองแร่แบไรต์(คลิป)
อุตสาหกรรมจังหวัดแพร่เตรียมจัดทำประชามติ การอนุญาตเข้าทำเหมืองแร่แบไรต์แปลงที่ 2 ขณะที่ ชาวบ้านหมู่ 5 ที่ได้รับผลกระทบไม่ได้รับเชิญเข้าร่วมเนื่องจากอยู่ห่างจากเหมืองเกิน 500 เมตร
เมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2565 นายโสภณ สุรภี หัวหน้ากลุ่มอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดแพร่ เปิดเผยว่า กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ ได้มีคำสั่งที่ 10/2564 ลงวันที่ 20 มกราคม 2564 ให้เจ้าพนักงานอุตสาหกรรมแร่ประจำท้องที่จังหวัดแพร่ ดำเนินการจัดทำประชามติ คำขอประทานบัตรที่ 3/2548 ชนิดแร่แบไรต์ ตั้งอยู่ที่ หมู่ที่ 8 ต.ต้าผามอก อ.ลอง จ.แพร่ นั้น
สืบเนื่องจากเมื่อวันที่ 25 กุมพาพันธ์ 2563 สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดแพร่ ได้จัดการรับฟังความคิดเห็นของชุมชนเพื่อประกอบในการพิจารณาอนุญาตประทานบัตรการทำเหมืองแร่แบไรต์(แปลงที่ 2) ในพื้นที่หมู่ที่ 8 ต.ต้าผามอก อ.ลอง จ.แพร่ และมีชาวบ้านในพื้นที่ หมู่ที่ 5 และหมู่ที่ 8 เข้าร่วมในการประชุมรับฟังความคิดเห็นดังกล่าว ผลรับฟังความคิดเห็นของชุมชนมีความเห็นแบ่งออกเป็นสองฝ่ายไม่สามารถหาข้อยุติได้ อธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและเหมืองแร่ จึงมีคำสั่งให้ดำเนินการประชามติ โดยคณะกรรมการประชามติตามคำสั่งดังกล่าวได้กำหนดให้มีการดำเนินการจัดทำประชามติในวันที่ 3 เมษายน 2565
นอกจากนี้คำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินการทำประชามติ ประกอบด้วย ผู้ว่าราชการจังหวัดแพร่ นายอำเภอลอง เจ้าพนักงานที่ดินอำเภอลอง นายกองค์การบริหารส่วนตำบลต้าผามอก และ อุตสาหกรรมจังหวัดแพร่ เป็นเลขานุการ ที่มีอำนาจหน้าที่ดำเนินการจัดทำประชามติดังกล่าวให้มีความโปร่งใส หลังจากได้ผลการประชามติแล้ว คณะกรรมการจะรวบรวมสรุปผลประชามติดังกล่าวให้ ผู้ว่าราชการจังหวัดแพร่ เพื่อส่งให้ อธิบดีกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและเหมืองแร่ ประกอบการพิจาณาอนุญาตประทานบัตรตามกฎหมายต่อไป
หากผลการประชามติมีผลออกมาว่า ชาวบ้านส่วนใหญ่ไม่เห็นด้วยการทำเหมืองก็ไม่สามารถดำเนินการออกประทานบัตรได้ แต่หากชาวบ้านส่วนใหญ่เห็นด้วย กับการทำเหมือง ก็จะนำผลประชามติดังกล่าวไปประกอบการพิจารณาอนุญาตประทานบัตรต่อไป ในขบวนการพิจารณาอนุญาตประทานบัตรนั้น จะพิจารณาองค์ประกอบหลายด้านพร้อมด้วยเช่น
1.ข้อมูลด้านธรณีแหล่งแร่มีปริมาณที่คุ้มค่ากับการทำเหมืองแร่หรือไม่ 2. การออกแบบการทำเหมืองมีความปลอดภัยหรือไม่ 3.ผลกระทบทางโบราณคดีได้รับผลกระทบหรือไม่มีแหล่งโบราณคดีอันควรอนุรักษ์ในพื้นที่ทำเหมืองหรือไม่ 4. สิ่งแวดล้อมได้รับผลกระทบหรือไม่และมีมาตรการป้องกันแก้ไขผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมเพียงพอหรือไม่ 5.พื้นที่ป่าไม้ได้รับอนุญาตให้ใช้พื้นที่หรือไม่ โดยคณะกรรมการผู้เชี่ยวชาญด้านโครงการสิ่งแวดล้อมเหมืองแร่และคณะกรรมในภาคส่วนต่างๆจะผลสรุปความเห็นผลการพิจารณาให้มีการออกประทานบัตรหรือไม่อนุญาตประทานบัตรต่อไป
สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดแพร่ ได้รับคำขอประทานบัตรและดำเนินการคำขอเพื่อการทำเหมืองแร่แบไรต์แปลงที่ 2 มาตั้งแต่ปี 2548 แต่ก็มีปัญหาติดขัดทั้งในเรื่องการดำเนินการที่แปลงที่ 1 ถูกระงับส่งผลให้การดำเนินการในการขออนุญาตเข้าทำเหมืองในแปลงที่ 2 มีความล่าช้า สำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดแพร่ จะดำเนินการจัดทำประชามติตามอำนาจหน้าที่เท่านั้น โดยเฉพาะในเรื่องของ หมู่ที่ 5 ต.ต้าผามอก อ.ลอง จ.แพร่ ที่จะไม่ได้เข้าร่วมในการประชามติในครั้งนี้ เนื่องจากตามกฎหมายไม่ได้ให้อำนาจต่อคณะกรรมการที่ให้เชิญชุมชนหมู่ที่ 5 มาเข้าร่วมในการประชามติในครั้งนี้ แม้ว่าก่อนหน้านั้นในการจัดการรับฟังความคิดของชุมชน สามารถเข้าร่วมได้
ขณะที่ ชาวบ้านหมู่ที่ 5 สำนักงานอุตสาหกรรมฯได้รวบรวมข้อมูลความเดือดร้อนและความเห็นที่ไม่เห็นด้วยกับการทำเหมืองเสนอส่วนที่เกี่ยวข้องเพื่อเป็นข้อมูลสำหรับประกอบการพิจารณาประทานบัตรและกำหนดมาตรการป้องกันและเยี่ยวยาช่วยเหลืออย่างไร
ในด้านผลประโยชน์ในส่วนของชุมชนที่จะได้รับจากการทำเหมืองแร่มี ดังต่อไปนี้ 1. ชาวบ้านจะได้รับเงินกองทุนพัฒนาหมู่บ้านและกองทุนเฝ้าระวังสุขภาพจากการทำเหมืองปีละปีละ 7 แสนบาท โดยการบริหารจัดการโดยชาวบ้านเอง 2.ได้รับการจัดสรรเงินค่าภาคหลวงแร่ในอัตราร้อยละ 60 ของเงินค่าภาคหลวงแร่ 3.เกิดมีการจ้างแรงงานในท้องถิ่น 4. เงินสนับสนุนจากเจ้าของโครงการเหมืองในลักษณะการตอบแทนสังคมในชุมชน เช่น เงินสนับสนุนด้านสังคม การศึกษา ด้านศาสนา และงานประเพณีต่างๆ เป็นต้น 5. เมื่อสิ้นสุดการทำเหมืองสามารถนำกองทุนค่าภาคหลวงแร่ที่รัฐจัดเก็บไว้ มาใช้ในการพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวหรือเป็นแหล่งน้ำจากขุมเหมือง ได้