แพร่ จัดงานประเพณีตากธัมม์ ตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้า ประจำปี 2565
จังหวัดแพร่แถลงข่าว การจัดงานประเพณีตากธัมม์ ตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้า ประจำปี 2565 ที่จัดต่อเนื่องมา16 ปี หลังขาดการสืบสานมากว่า200 กว่าปี พร้อมจัดนิทรรศการคัมภีร์ใบลาน กว่า 8,500 ผูก
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อเวลา 16.00 น.วันที่ 7 มกราคม 2565 จังหวัดแพร่ได้จัดแถลงข่าว งานประเพณีตากธัมม์ ตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้า ประจำปี 2565 ณ วัดสูงเม่น ต.สูงเม่น อ.สูงเม่น จ.แพร่ มี พระครูปัญญาสารนิวิฐ เจ้าอาวาสวัดสูงเม่น พระมหาสิทธิชัย ชยสิทธิ ปธ.9 ดร. ผู้อำนวยการสำนักวิชาการ มจร.วิทยาเขตแพร่ นายสมหวัง พ่วงบางโพ ผู้ว่าราชการจังหวัดแพร่ นายศิวัช ฟูบินทร์ นายอำเภอสูงเม่น ว่าที่ร้อยตรีศุภชัย ทานะขันธ์ ปลัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดแพร่ สิบเอกหญิงกรวรรณ สุ่มมาตย์ วัฒนธรรมจังหวัดแพร่ และ นายอนันต์ สีแดง ผู้อำนวยการการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานแพร่ ได้ร่วมแถลงข่าว 
พระครูปัญญาสารนิวิฐ เจ้าอาวาสวัดสูงเม่น อโมทนาว่า อาตมามาอยู่ที่วัดสูงเม่นเมื่อ พ.ศ. 2514 ขณะนั้นเป็นสามเณรในวัดสูงเม่นมี หอพระไตรปิฏก ที่เป็นสถานที่เก็บคัมภีร์ใบลานไว้ ตั้งอยู่แต่ไม่ค่อยมีใครสนใจ นอกจากเมื่อมีคนมาทำบุญก็เปิดหอพระไตรปิฏกให้ดู ต่อมา พ.ศ. 2526 มีอาจารย์ชาวไทย จาก จ.ลำพูน และฝรั่งเดินทางร่วมมาด้วย ฝรั่งรายนี้อ่านภาษาเหนือได้หมดเข้ามาอยู่ในหอไตรปิฎก 3-4 วันได้บันทึกเอกสารต่างๆไว้ ต่อมา พ.ศ.2529 มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้ออกสำรวจวัด ใน 8 จังหวัดภาคเหนือ และได้ขออนุญาตเข้าสำรวจที่หอไตรปิฎก ทางวัดก็อนุญาต จากนั้นมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ก็ได้รวบรวมคัมภีร์ใบลานเป็นหมวดเป็นหมู่ เพื่อให้ง่ายต่อการค้นคว้า มีการถ่ายภาพไมโครฟิล์ม หมดฟิล์มไปกว่า 300 ม้วน
ต่อมาไม่นานมีพระจากวัดเทพศิรินทร์ ที่ กทม. เป็นพระนักวิจัยและเป็นพระนิสิตได้เดินทางมาศึกษา ได้สอบถามเรื่องราวต่างๆและหลังจากได้ทำวิจัยแล้วยังได้มีแนวทางในการที่จะฟื้นงานประเพณีตากธัมม์ ที่ขาดการสืบสานมากว่า 200 ปี ขึ้นมาอีกครั้ง จึงมีการเชิญผู้เกี่ยวข้อง 30 กว่าคนไปล่องเรือในแม่น้ำโขง ตั้งแต่ จ.เชียงรายเพื่อ
ศึกษาเรื่องราวต่างๆที่เกี่ยวกับประเพณีตากธัมม์ ที่ประเทศลาว ขณะนั้น นางสุดใจ เค้าโคน เป็นนายกเทศมนตรีสูงเม่น ได้มีการรวบรวมเรื่องราวที่มีการสืบทอดเล่ากันต่อๆมา ในยุคอาตมาเป็นเจ้าอาวาสนี้ก็สนับสนุนในการค้นคว้าศึกษาแนวทางต่างๆนี้จนครบถ้วนแล้วจึงได้ฟื้นประเพณีตากธัมม์นี้ขึ้นมาเมื่อสิบกว่าปีที่ผ่านมา
ทางด้าน นายสมหวัง พ่วงบางโพ ผู้ว่าราชการจังหวัดแพร่ กล่าวว่า งานประเพณีตากธัมม์ ตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้าเป็นหนึ่งในกิจกรรมส่งเสริมการท่องเที่ยว “รวมพลคนปีขาล” จัดขึ้นด้วยความเคารพและเลื่อมใส ครูบากัญจนอรัญญวาสี หรือ ครูบามหาเถร เพราะท่าน เป็นผู้รวบรวมคัมภีร์ใบลานมาไว้ที่หอไตรปิฎกของวัดสูงเม่น กว่า 8,845 ผูก นับเป็นใบลานได้ 8,500 ใบลาน เรียกได้ว่ามากที่สุดในประเทศไทย “ตากธัมม์” หมายถึงพอถึงเวลาก็มีการเอาคัมภีร์ใบลานออกมาตากออกมาผึ่ง เพื่อไล่
ความชื้น เพื่อให้มีสภาพที่จะสืบพระศาสนาได้นานๆส่วน “ตานข้าวใหม่” ก็คือความเชื่อ จากพระพุทธศาสนา ในการที่เป็นผู้กตัญญู รู้คุณรู้จักตอบแทน ต่อสิ่งที่ดีต่อตนเอง เวลาได้ของดีมาในช่วงเก็บเกี่ยวชาวเหนือจะนำข้าวใหม่มาถวายพระ ส่วน “หิงไฟพระเจ้า” ก็คือการเอาฟืนมาให้วัด เพื่อเอามาก่อกองไฟ พระก็จะได้มีความอบอุ่นในช่วงฤดูหนาว
ขณะที่ตำนานบันทึกไว้ว่าก่อนที่ครูบามหาเถร เกิดได้มีเสือโคร่งมาคาบแม่ของท่านที่ตั้งครรภ์ไปไว้ที่ อ.เด่นชัย จ.แพร่ แต่ไม่สามารถทำร้ายได้แสดงว่าบุคคลที่จะเกิดในครรภ์นี้จะเป็นบุคคลสำคัญในพระศาสนาของเรา เป็นบุคคลสำคัญของล้านนาของประเทศ เป็นผู้ที่รักษาและสืบทอดความรู้ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นธรรมะหรือ วิทยาการตำราหมอ ตำรายา หรือพยากรณ์ มีหมดเหมือนมีมหาวิทยาลัยดีๆนี่เอง
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า งานประเพณีตากธัมม์ ตานข้าวใหม่ หิงไฟพระเจ้า จัดระหว่างวันที่ 15-17 มกราคม 2565 ภายในงานมีพิธีกรรมสำคัญทางศาสนา เสริมศิริมงคลให้กับตนเองและครอบครัว กิจกรรมท่องเที่ยวชมโบราณสถาน ศิลปกรรมล้านนาใน อ.สูงเม่น กิจกรรมเรียนรู้ประวัติ ครูบามหาเถร และนิทรรศการเมืองคัมภีร์โบราณ สร้างบุญสืบทอดการอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน ผ่านกิจกรรมต่างๆมากมาย รวมถึงการเลือกซื้อสินค้าทางวัฒนธรรมของชุมชนและผลิตภัณฑ์ไม้สักเมืองแพร่
